به نقل از «فارس»

اصول بازسازی انقلابی فرهنگ عمومی

تاریخ انتشار: ۲۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۳۲۶۶۳

خبرگزاری فارس؛ یادداشت- محمدجواد اخوان: از محتوای حکم دوره کنونی شورای عالی انقلاب فرهنگی و توصیه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی به اعضای این شورا چنین بر می‌آید که انتظار از این شورا در دوره جدید قرار گرفتن در کانون مدیریت تحولات فرهنگی، خصوصاً حوزه فرهنگ عمومی است. این مطالبه در ذیل راهبرد کلان «بازسازی انقلابی فرهنگ» تعریف می‌شود و شورا باید در کانون اصلی تحقق این راهبرد قرار گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما شورا برای بازسازی فرهنگی چه باید بکند؟ نخست باید محیط امروزین فرهنگ عمومی و ویژگی‌های آن را در مقایسه با گذشته شناخت. نمی‌توان انکار کرد که فرهنگ عمومی دیگر، چون گذشته تنها متأثر از عوامل درون‌زای جامعه نبوده و عوامل خارج از کنترل، چون صنایع فرهنگی، فضای مجازی و رسانه‌ها در شکل‌گیری باورها، هنجار‌ها و رفتار‌ها مؤثرند.

از این رو نخستین نیازمندی هرگونه اقدام مؤثر و راهبردی در این حوزه رصد مداوم تغییرات و تحولات موجود است. باید بخشی از ظرفیت‌های موجود نهاد‌های ذی‌ربط به این رصد و پایش مداوم اختصاص یابد و در صورت نیاز ظرفیت‌های جدیدی نیز به کارگیری شود. باید شاخص‌ها و سنجه‌های مختلفی، چه در حوزه نگرش و چه در حوزه رفتار، تعریف گردد و مرتباً در سطح جامعه مورد پایش قرار گیرد.

مرحله بعد گویا‌سازی و معنادهی به نتایج پایش‌ها است. باید معلوم شود کدام باور و رفتار‌های ارزشمند و در مقابل آن کدام باور و رفتار ضدارزش در حال کاهش یا افزایش است و دلایل هرکدام بررسی شود. با تبیین دلایل و عوامل مؤثر بر تغییرات فرهنگی، راهبرد اساسی بر اساس تقویت نقاط قوت و تضعیف نقاط ضعف ترسیم و در هر یک از ساحات اجتماعی برنامه‌های اجرایی مداومی تهیه شود. در این گام با «نگاشت نهادی» تکالیف دستگاه‌های مسئول، چه فرهنگی و چه غیرفرهنگی، در تحقق راهبرد‌های طراحی شده مشخص گردیده و انتظارات بر اساس ظرف زمانی مشخص از آن‌ها تعیین می‌شود.

کار اساسی و فرادبیرخانه‌ای از همین جا شروع می‌شود که باید شورا در قامت راهبر اصلی مدیریت فرهنگی به میدان آمده و بر حسن اجرای تدابیر نظارت نماید. شاید مهم‌ترین نقطه تأثیر که تاکنون در مورد آن غفلت شده همین بخش و در واقع «ضمانت اجرا»‌ی تصمیمات است. شورا با توجه به ماهیت فراقوه‌ای و حضور سران قوا در آن ظرفیت بالفعل‌نشده نظارت فرهنگی را هم دارد. باید برای تک تک تدابیر اتخاذ شده سازوکار نظارتی مشخص تعریف شود و در نهایت موفقیت یا ناکامی آن را نه با گزارش عملکرد دستگاه، بلکه با پایش میدانی در جامعه سنجید. اگر برنامه‌ای قرار است به تقویت یک باور و رفتار ارزشمند منتهی شود، نتیجه آن را باید در کف خیابان و با نگرش سنجی یا پایش رفتار اجتماعی افراد جامعه سنجید.

چنین نظارتی نباید پسینی و مثلاً بعد از گذشت ماه‌ها و سال‌ها باشد. تغییرات حوزه فرهنگ به دلایل ذاتی، ماهیتی تدریجی و آرام دارد و اگر در مورد آن قصور یا غفلتی رخ دهد، خسارت‌های گاه جبران‌ناپذیر آن مدت‌ها بعد خود را نشان خواهد داد. سازوکار‌های نظارتی هوشمند باید به‌گونه‌ای تدبیر شود که حسن اجرای تدابیر فرهنگی را در حین اقدام پایش نماید و در صورت انحراف یا ضعف به‌موقع اصلاح گردد. همچنین آثار تخریبی تهاجم فرهنگی دشمن بر جامعه نیز باید به‌صورت مداوم مورد رصد قرار گیرد و تدابیر پویا و متناسب با تحولات اجتماعی اتخاذ شود.

امروزه مهم‌ترین آسیب تدابیر فرهنگی – چه ایجابی و چه سلبی- «تصلب در تدابیر» است. وقتی دشمن شما هر لحظه از حربه جدیدی در این حوزه رونمایی می‌کند و آوردگاه را به عرصه‌ای جدید می‌کشاند، نمی‌توان با تدابیر –هرچند موفق- گذشته در برابرش ایستاد. امروز تحولات فرهنگی بر بستر فناوری‌های نوین مستقر شده و همین پیچیدگی‌ها، «پویایی و هوشمندی» در تدابیر را می‌طلبد. از هیچ عرصه جدید نباید غافل شد و حتی با «آینده‌پژوهی» گام‌های بعدی را شناسایی و برای آن طراحی کرد. هرچند به لحاظ موازنه امکانات خصوصاً در عرصه صنایع فرهنگی و رسانه‌های نوین به‌هیچ‌روی قابلیت رقابت با نظام سلطه را نداریم، اما همان‌گونه که امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرماید: «التَّلطُّفُ فی الحِیلَه أجْدی مِن الوَسیلَه» (ظرافت و دقت در برنامه‌ریزی، از [کثرت]امکانات مؤثرتر است.) با هوشمندی و پویایی در تدابیر می‌توان نقایص نابرابری امکاناتی را جبران و سبکی نوین در «نبرد نامتقارن فرهنگی» را ارائه کرد.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: بازسازی انقلابی فرهنگ فرهنگ عمومی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۳۲۶۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خلیج فارس تا ابدخلیج فارس خواهد بود/یکی ازمهم‌ترین حوزه‌های تمدنی

به گزارش خبرگزاری مهر، جشنواره فرهنگی هنری روز ملی خلیج فارس صبح دوشنبه ۱۰ اردیبهشت با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، امیر شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، سید محمود اسلامی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ، محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ، شبیر فیروزیان سرپرست معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ، سید مجید پوراحمد مدیرعامل صندوق هنر، محمد خراسانی‌زاده مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی در برج آزادی برگزار شد.

محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم گفت: برج آزادی مظهر استقلال و آزادی مردم عزیز ایران است، این برج روزهای بزرگی را دیده است؛ از راهپیمایی‌های باشکوه تاسوعا و عاشورا ۱۳۵۷، ۱۲ بهمن ۱۳۵۷، حضور امام (ره) در این مسیر تا راهپیمایی‌های ۲۲ بهمن که در این سال‌ها برگزار شده است همه و همه گذشته پرافتخار ما را روایت می‌کند.

وی افزود: شاید عده‌ای تصور می‌کنند در موضوع خلیج فارس اختلاف قومی و تاریخی داریم. در چنین روزی یکی از سرداران بزرگ ایرانی، پرتغالی‌ها را بعد از حضور بیش از ۱۰۰ سال در خلیج فارس اخراج کرده است، روز دهم اردیبهشت روز اخراج غربی‌های استعمارگر از پهنه خلیج فارس است.

خلیج فارس بخشی‌ از هویت تاریخی و فرهنگی ما است

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: به خلیج فارس تنها به عنوان بخشی از سرزمین‌مان نگاه نمی‌کنیم بلکه خلیج فارس بخشی‌ از هویت تاریخی و فرهنگی ما است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در خلیج فارس همه منابع غنی انرژی را داریم. علاوه بر آن آبراه بی‌نظیر بین‌المللی در آن قرار دارد و همه اینها مهم است ولی بالاتر از آن این است که خلیج فارس از استوانه‌های هویتی جامعه ایرانی است.

وی افزود: در هیچ بخشی از خلیج فارس از شمال تا جنوب چیزی جز عظمت فرهنگی ایران را پیدا نمی‌کنیم. مدتی پیش در یکی از کشورهای همسایه در جنوب خلیج فارس بودم، آن کشور چند موزه مهم داشت که به حسب دعوت میزبان از آن‌ها بازدید کردم، هرچه برادران عزیزمان توضیح می دادند جز تاریخ پرافتخار ایران عزیز ما نبود.

اسماعیلی تاکید کرد: بخش مهمی از حوزه فرهنگی در جنوب خلیج فارس هم متاثر از ایران فرهنگی ما است، ایران فرهنگی اساسا نمی‌تواند در مرزهای جغرافیایی محصور باشد. یک سمت ایران فرهنگی تا عمق چین نفوذ کرده است، همه هند، افغانستان، آسیای مرکزی، قفقاز شمالی و جنوبی تا غرب مدیترانه و شمال آفریقا را در بر گرفته است. وقتی از خلیج فارس نام می بریم از تاریخی چند هزار ساله یاد می‌کنیم.

به داشته‌های هویت‌آفرین خلیج فارس افتخار می‌کنیم

وزیر فرهنگ و ارشاد گفت: به داشته‌های هویت‌آفرین خلیج فارس افتخار می‌کنیم و خلیج فارس یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تمدنی ما است. در حاشیه خلیج فارس مردان و زنان بزرگی در تاریخ داشتیم و افتخارات بزرگی را برای صیانت از ایران عزیز و فرهنگ غنی آن در این مرز و بوم تجربه کردیم.

وی افزود: در هفت آذر ۱۳۵۹ غیور مردان نیروی دریایی با پشتیبانی نیروی هوایی توانستند تاسیسات دریایی و ناوگان دریایی رژیم بعث عراق را از بین ببرند.

اسماعیلی تصریح کرد: در خلیج فارس شهید مهدوی را داریم که غیور مردانه در برابر آمریکایی‌ها ایستادند و به شهادت رسیدند و ده‌ها نقطه افتخارآمیز دیگر که آخرین آن سال گذشته رخ داد که در جریان آن غیور مردان نیروی دریایی ارتش توانستند افتخاری بزرگ خلق کنند و دور کره زمین را با ناوگان کاملا ایرانی مبتنی بر دانش و دلاوری ایرانی‌ها طی کنند، خدای بزرگ را برای همه این داشته‌ها شاکریم.

نسل جوان باید با گذشته پرافتخار ما آشنا شود

وی گفت: نسل جوان باید با گذشته پرافتخار ما آشنا شود. به جوانان توصیه می‌کنم کتاب مرحوم ایرج افشار سیستانی در مورد خلیج فارس را بخوانند تا با همه داشته‌های تاریخی پرافتخار خلیج فارس آشنا شوند.

خلیج فارس تا ابد خلیج فارس خواهد بود

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: با هیچ کس در مورد خلیج فارس اختلاف دیدگاه و نظر نداریم چراکه موضوع روشن است، خلیج فارس تا ابد خلیج فارس خواهد بود و انشاءالله به عنوان بخش جداناپذیر از تاریخ فرهنگ و هنر برای ایران خواهد درخشید.

اسماعیلی تاکید کرد: به عزیزان‌مان در حاشیه خلیج فارس عرض سلام و ادب دارم. دیروز قصد داشتیم به جزیره ابوموسی برویم که یکی از حوزه های مهم فرهنگی جغرافیایی ما است که متأسفانه فراهم نشد.

روز ۱۰ اردیبهشت مصادف با سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج فارس در تقویم رسمی کشور به‌ عنوان روز ملی خلیج فارس نام‌گذاری شده است.

کد خبر 6091880